loading

Get In Touch With Us

Doctoraatsonderzoek - Emotionele Ontwikkeling

Drs. Aristo Ongena

Doctoraatsonderzoek

Emotionele ontwikkeling bij personen met een verstandelijke beperking in forensische hulpverlening: Een onderzoek naar de ontwikkeling en implementatie van een gevisualiseerd instrument voor inclusieve beeldvorming en ondersteuning. 

Personen met verstandelijke beperking (VB) zijn internationaal oververtegenwoordigd in de forensische psychiatrie. In Vlaanderen werd op 10 jaar tijd voor 11% meer personen met een VB een forensisch psychiatrische behandeling georganiseerd. Deze toename verplichtte het forensisch werkveld om haar behandelaanbod kritisch te onderzoeken, daar deze vooral was gebaseerd op cognitieve gedragstherapie. Binnen zowel de RNR als GLM gedachtegoed is een goede afstemming op de noden van de doelgroep essentieel voor een behandeling. Aandacht besteden aan de emotionele ontwikkeling bij personen met een VB blijkt hierbij onmisbaar te zijn (Došen, 2014). 

Emotionele ontwikkeling is de laatste jaren internationaal uitgegroeid tot een sleutelbegrip binnen de zorg voor personen met een VB, maar is nog maar beperkt geïmplementeerd en onderzocht in de forensisch psychiatrische hulpverlening. Dit doctoraatsonderzoek wil op dit hiaat een antwoord bieden.

Bijkomend wordt meer en meer verwacht dat de patiënten zelf en hun netwerk in de mate van het mogelijke moeten kunnen participeren in hun behandeltraject (cf. patiëntparticipatie, self advocacy; familiewerking). Om dit te realiseren in het werken met emotionele ontwikkeling is een doorontwikkeling van de schaal voor emotionele ontwikkeling noodzakelijk. Deze doorontwikkeling dient op maat te zijn van alle participanten waarbij de hypothese is dat we dit kunnen bekomen door de schaal te visualiseren aan de hand van kaarten. Door behandeling af te stemmen op de emotionele ontwikkeling van patiënten, kan ook de levenskwaliteit van patiënten verbeterd worden. Gezien de verwevenheid tussen emotionele ontwikkeling en levenskwaliteit, lijkt het zinvol om na te gaan in hoeverre een grotere aandacht voor emotionele ontwikkeling effect heeft in het behandeltraject en de levenskwaliteit van patiënten met een verstandelijke beperking

De centrale onderzoeksvraag hierbij is: Hoe kunnen we de SEO verder ontwikkelen en implementeren in de forensische werking, zodanig dat we patiënten, netwerkleden en hulpverleners meer kunnen betrekken in het werken met en afnemen van emotionele ontwikkeling?

Emotioneel ontwikkelingsspel

Het Emotioneel Ontwikkelingsspel is een innovatief en laagdrempelig spel dat de emotionele ontwikkeling bespreekbaar maakt bij mensen met een verstandelijke beperking. Dit project ontstond uit een unieke samenwerking tussen P.C. Sint-Jan-Baptist, ONT en de Universiteit Gent. Het spel werd in 2024 ontwikkeld en zal nu in een volgende geïmplementeerd worden tijdens ONTmoetingscafés en tracht mensen met een verstandelijke beperking, hun begeleiders, en organisaties (uit diverse sectoren zoals, VAPH, GGZ, forensische zorg, …) samen te brengen. Hierdoor worden dialoog, verbinding, inclusie bevorderd en willen we de kennis over emotionele ontwikkeling vergroten.


Heb je vragen of wil je graag zelf eens aan de slag, stuur dan een mailtje naar aristo.ongena@janbaptist.broedersvanliefde.be

Sterktes van dit spel

  1. Bruggen slaan tussen sectoren
    Het spel creëert een platform waarin geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en forensische zorg samenkomen. Het laat personen met een verstandelijke beperking zelf een actieve rol spelen in het werken met emotionele ontwikkeling, wat bijdraagt aan empowerment en gelijkwaardigheid.
  2. Focus op preventie en humanisering
    Door emotionele ontwikkeling bespreekbaar te maken en te visualiseren, werkt het spel preventief aan geestelijke gezondheid. Het bevordert inzicht, communicatie en verbinding, wat vooral de doelgroepen ten goede komt.
  3. Innovatie en transdisciplinariteit
    Het project combineert wetenschappelijk kennis (Doctoraatsonderzoek Aristo Ongena - UGent), praktijkervaring (SJB), en de ervaringsdeskundigheid van kernleden (ONT) en synthese van deze groepen (Studenten vakgroep orthopedagogiek voor het vak orthopedagogische synthese). Dit leidt tot een innovatieve en toegankelijke benadering van emotionele ontwikkeling.
  4. Inclusief en participatief
    Door kernleden zelf een actieve rol te geven in de verspreiding en uitvoering van het spel via ONTmoetingscafés, wordt participatie versterkt. Dit draagt bij aan de visie van P.C. Sint-Jan-Baptist en ONT om een zinvolle toekomst te creëren voor mensen met een beperking.
  5. Duurzame impact
    Het spel stimuleert niet alleen gesprekken over emotionele ontwikkeling, maar ook structurele samenwerking tussen sectoren, wat de duurzaamheid ten goede komt. Dankzij de samenwerking met de vakgroep Orthopedagogiek warren er studenten die mee hun schouders hebben gezet op het ontwikkelen van het spel. Dit jaar zal een nieuwe groep studenten van de vakrgoep het spel bij verschillende organisaties zullen gaan testen en waar nodig verder aanpassen om tot een duurzaam product te komen.

Samenwerking

  • P.C. Sint-Jan-Baptist streeft naar zinvolle participatie en een betere levenskwaliteit voor patiënten door professionele zorg en innovatieve methodieken. Dit project weerspiegelt hun toewijding aan zingeving, gedeelde verantwoordelijkheid en vernieuwende aanpakken.
  • ONT zet zich in voor inclusie, empowerment, en het versterken van de stem van mensen met een verstandelijke beperking. Dit spel sluit perfect aan bij hun missie om dialoog te bevorderen en mensen met een beperking als sterke individuen te laten zien.
  • UGent en de vakgroep orthopedagogiek, draagt bij aan transdisciplinair onderzoek en praktijkinnovatie. Dit project past binnen hun streven naar maatschappelijke impact door samenwerking met diverse partners.

Het Emotioneel Ontwikkelingsspel is een voorbeeld van hoe samenwerking tussen verschillende sectoren leidt tot een vernieuwende en humane aanpak van emotionele ontwikkeling, met een directe impact op een kwetsbare doelgroep.